2023 yılında toplamda 135 bin m2 lojistik depo kiralama işlemi gerçekleşmiştir
Türkiye'de lojistik pazarı 2023 yılında da performansını artırmaya devam etmiştir; ancak geliştirme faaliyetlerinin lojistik depo kullanıcılarının daha büyük alan gereksinimlerini karşılamakta zorlanması nedeniyle pazarda arz baskısı yüksek olmaya devam etmektedir.
Dünya Bankası’nın ülkelerin uluslararası rekabet gücünü, ticaret ve tedarik zincirlerinin ve lojistik hizmetlerinin yerinde verimliliğini ölçümleyen Lojistik Performans Endeksi’ne göre Türkiye 2018 yılında 3,2 olan puanını 2023’te 3,4’e yükselterek; gruplandırılmış sıralamada 138 ülke arasında 38. sıraya yerleşmiştir. Gümrük, ticaret ve ulaşım altyapı kalitesi ve uluslararası gönderileri düzenleme kolaylığı gibi konular kaydedilen gelişmeyi önümüzdeki dönemlerde daha yukarı çıkarabilecek gelişim alanları olarak öne çıkmaktadır.
Mevcut veriler itibarıyla, birincil lojistik pazarları olan İstanbul-Kocaeli bölgesinde yaklaşık 11,1 milyon m2 toplam depo stokunda 7,3 milyon m2 ticari kullanım amaçlı lojistik arzı yer almaktadır. İnşaat halindeki projelerin hacmi ise yaklaşık 480 bin m2 olarak kayıt altına alınmıştır ve söz konusu projelerin tamamına yakını ticari kullanım amaçlı projelerden oluşmaktadır.
2023 yılında sınırlı sayıda da olsa tamamlanan lojistik depolar ile birlikte toplam arzda bir miktar artış kaydedilmiştir ancak inşaatı tamamlanan depoların pazara inşaat tamamlanmadan önce tamamen kiralanarak giriş yapmasıyla boşluk oranları geçen senenin aynı dönemine göre sabit kalmıştır. Böylelikle, 4Ç 2023’te boşluk oranları sırasıyla İstanbul Avrupa pazarında %2,0, İstanbul Asya pazarında %1,1 ve Kocaeli pazarında ise %1,8 seviyesinde kaydedilmiştir.
2023 yılında toplamda 135 bin m2 lojistik depo kiralama işlemi gerçekleşmiştir. Gerçekleşen depo kiralama işlemlerinde geçen yıla göre alan bakımından %137’lik önemli bir artış kaydedilse de işlemler arz kısıtı nedeniyle 5-yıllık ortalama kiralama işlem hacminin %26 altında gerçekleşmiştir. İstanbul Asya pazarındaki arzın sınırlı olması nedeniyle işlemler Kocaeli ve İstanbul Avrupa bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Kiralama işlemleri açısından en aktif sektörler sırasıyla %32 pay ile beyaz eşya, %30 pay ile perakende, %25 pay e-ticaret ve %12 pay ile 3PL olarak öne çıkmaktadır.
4Ç 2023’te lojistik depo birincil kiraları USD bazında aylık 8,75 USD/m2/ay seviyesine yükselerek geçen yıla kıyasla %25 oranında artış göstermiştir. TL bazında ise geçen yılın aynı dönemine göre %108 oranında artış göstererek 260 TL/m2/ay seviyesine yükselmiştir. Birincil pazarlarda kira fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının önümüzdeki dönemlerde de devam etmesi beklenmektedir.
2023 yılında Türkiye sanayi ve lojistik pazarında yeşil dönümüme yönelik çalışmalar hız kazanmıştır. Bazı Organize Sanayi Bölgeleri 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma hedefleri kapsamında aksiyon planlarını duyurarak çalışmalara başlamıştır. Diğer yandan birincil pazarlarda lojistik tesisler için yeşil bina sertifikaları alınmasına yönelik teşvik örnekleri görülmeye başlanmıştır.
Küresel şirketlerin üretim ve lojistik merkezlerinde yakınlaşma (near shoring) ve yerinde üretime geçiş (reshoring) kararlarının etkilerinin önümüzdeki yıllarda görünür hale gelmesi beklenmektedir. Bu kapsamda üretim koridorlarına yakın konumlu ve erişilebilirlik açısından avantajlar sunan Türkiye’nin yabancı kullanıcıların odağında yer alması beklenmektedir.
Türkiye'nin ana ihracat pazarlarından biri olan Avrupa'nın yeşil mutabakat doğrultusunda alacağı kararlar, son kilometre lojistiğinde (last mile logistics) dijital dönüşüm, e-ihracata yönelik düzenlemeler ve e-ticaret ağının genişletilmesinin Türkiye'de uzun vadede önemli yapısal trendler olması beklenmektedir.
